IRAK HALKI AYAKLANDI

 

Irak’ta hükümete dönük yoksulluk ve yolsuzluk karşıtı protestolar başladı ve günlerdir sürüyor.

Özellikle büyük kentlerde devam eden eylemlerde güvenlik güçlerinin saldırısında hayatını kaybedenlerin sayısı 100’e yaklaştı. Eylemlere bastırılması doğrultusunda yapılan saldırılarda binlerce kişinin de yaralandığı aktarıldı.

Irak devleti Başbakanı Adil Abdulmehdi’nin, eylemler sürerken reform yapılacağı yönünde açıklamalar yaparak eylemleri durdurma politikası boşa çıktı. Söz konusu politik açıklamalar halkın ayaklanmasını durdurmaya yetmedi.

Başkent Bağdat’ta ve birçok kentte sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Tüm araçlar ve yayaların “Bağdat’ta yer değiştirmesi”, bir sonraki emre kadar yasaklandı. ve internet kesintisi, sosyal medyaya erişim engeli gerçekleştirildi.

Parlamentoda ki Şii blokun lideri Mukteda el Sadr da hükümete istifa çağrısında bulunanlar arasında yer aldı.

Ekim ayı başında, başkent Bağdat ve güneydeki Basra, Nasıriye, Amara, Samava ve Hilla kentlerinde binlerce kişinin katıldığı, barışçıl gösteriler düzenlenerek başlayan hareket, güvenlik güçlerinin zorla bastırma girişimi ile günler sonra ayaklanmaya dönüştü.

Eylemlerde yer alan göstericilerin taşıdığı pankartlarda, “Başbakan ve yozlaşmış parti sistemi devrilmedikçe protestolara devam” sloganları yazılı.

Reuters haber ajansına konuşan bir gösterici, “Biz işsizliği sona erdirecek, yolsuzluğu bitirecek ve 2003’ten bu yana yapılan yolsuzlukları araştıracak bir hükümet istiyoruz” diyerek eylemlerin özetini yaptı.

NELER OLUYOR?

Irak’ta ekonomik istikrarsızlık nedeniyle 10 bin fabrika kapatıldı. Bu da yaklaşık 500 bin kişinin daha isşiz kalmasına yol açtı.

Irak, dünyada en fazla doğal gaz rezervine sahip dördüncü ülke. Ancak Dünya Bankası’nın 2014 verilerine göre 40 milyonluk nüfusun neredeyse dörtte biri, günde 1,90 dolar gelirle (yaklaşık 11 TL) yaşıyor.

Halkın büyük çoğunluğu ise açlık sınırında yaşamını sürdürüyor.

Ülkede işsizlik oranı 2018 yılı verileri göre yüzde 7,9. Genç işsizlik oranı ise yüzde 15 civarında. Çalışanların yüzde 17’si kendi mesleğinin altında bir işte çalıştığını düşünüyor. Ülkede neredeyse 83 bin de yabancı uyruklu, daha yüksek maaşlı işlerde çalışıyor.

1 Ekim’de gösteriler Twitter’da “Haklarım için protesto ediyorum” etiketiyle paylaşılan mesajlarla büyüdü. Kendiliğinden başlayan ve süren protestoları örgütleyen herhangi bir öncü güç/parti yok.

MUHALEFET NE YAPIYOR?

BBC’nin aktardığına göre, Irak’ta geniş çaplı desteğe sahip muhalefet partilerinden yetkililer ya da liderler, protesto gösterilerine katılmadı.

Ancak önde gelen din adamlarından, son seçimlerde yüzde 14,38’le en fazla oyu alarak Irak Meclisi’nde 54 sandalye kazanan Reform için Birlik lideri Mukteda es-Sadr ve ittifak ortağı Komünist Parti, “güvenlik güçlerinin aşırı güç kullanımının soruşturulması” çağrısı yaptı.

Başbakan Abdülmehdi ise çatışmalardan “şiddet yanlısı protestocuların” sorumlu olduğunu savundu.

Irak’ta Şii nüfus üzerinde etkili din adamı Ayetullah Ali Sistani ise hükümete “çok geç olmadan protestoları ciddiye al” çağrısı yaptı.

Bir sözcüsü aracılığıyla açıklama yapan Sistani, hükümetin kamu hizmetlerini geliştirmesi, işsizlere istihdam yaratması, yolsuzlukla mücadele etmesi ve sorumluları cezaevine göndermesi gerektiğini söyledi.

Sistani ayrıca hükümetin sorunlarla mücadele ederken yaklaşımını değiştirmesi gerektiğini ve milletvekillerine de çok iş düştüğünü vurguladı.

EYLEMLER SÜRÜYOR

Başbakan Abdülmehdi, kaydedilmiş bir videosunu televizyonlarda yayımlatarak, “Yıllarca süren çatışmaların ardından yolsuzluk ve işsizlikle mücadele için yapılacak reformları yürürlüğe sokmak için daha fazla zamana ihtiyacı olduğunu” açıkladı.

Abdülmehdi’nin “reform” sözlerine karşın, Bağdat sokaklarında silah sesleri duyuluyordu.

Fransız haber ajansı AFP’ye konuşan Seyid isimli 32 yaşındaki bir gösterici, “Bu sözler 15 yıldan uzun süredir duyduğumuz sözlerin aynısı. Hiçbir şey değişmiyor, bizi sokaklardan çekemeyecekler. Ya ölürüz ya rejimi değiştiririz” dedi.

AFP’ye konuşan bir başka protestocu da “Başbakan’ın verdiği sözler sadece insanları kandırmaya yönelik. Bugün bize ateş açtılar. Bu barışçıl bir gösteriydi ama barikatlar kurdular, geçen geceden beri keskin nişancılar burada bekliyor” dedi.

Pin It on Pinterest